Wat is acne?
Acne is eigenlijk een verzamelnaam van verschillende soorten puistjes, ontstekingen en pukkels. Er zijn namelijk verschillende vormen acne en de ernst van de ontstekingen en de plaatsen waar de ontstekingen zich op het lichaam bevinden bepalen welke vorm acne het is. De meest voorkomende vorm is dan ook Acne Vulgaris (jeugdpuistjes). De naam ‘jeugdpuistjes’ is eigenlijk een beetje misleidend, want Acne Vulgaris komt zowel bij jeugd als volwassen voor.
Acne wordt veroorzaakt door een verhoogde talgklierproductie in combinatie met een sterk verhoorde opperhuid (de cellen van de bovenste huidlaag laten niet goed los, waardoor er verstopping ontstaat) en daardoor dat bacteriën ruim spel hebben om een ontsteking uit te lokken. Behalve aanleg voor acne spelen hormonale veranderingen een grote rol, maar onderschat externe invloeden niet zoals voeding, stress en roken.
Welke vormen van acne zijn er?
Er zijn verschillende vormen van acne en om te weten wat je zelf kunt doen is het belangrijk om te weten met welke vorm acne je te maken hebt. De belangrijkste zie je hieronder.
Acne Vulgaris
Deze vorm komt het meeste voor en wordt ook wel ‘jeugdpuistjes’ genoemd. Bij deze vorm verergeren puistjes en ontstekingen zich door de schommeling in de hormoonhuishouding, maar ook de verkeerde voedingskeuzes kunnen een belangrijke rol spelen.
Acne Tarda
Acne Tarda lijkt op Acne Vulgaris, maar deze acne begint na of komt voort uit Acne Vulgaris. Een meer volwassene acne dus, die vanaf een leeftijd van 25 jaar zo genoemd wordt.
Acne Conglobata
Een zeer ernstige vorm van acne die gepaard gaat met flinke ontstekingen en rode, pijnlijke plekken. De ontstekingen zitten meestal op de rug, schouders en borst en minder vaak op het gezicht. Meestal verdwijnt deze vorm van acne rond de middelbare leeftijd. Helaas blijven er vaak wel storende littekens achter. Daarom is het belangrijk bij deze vorm van acne de huisarts/dermatoloog vroegtijdig de raadplegen voor advies.
Acne Mechanica
Acne mechanica kenmerkt zich door de aanwezigheid van puistjes op plekken waar de huid ‘druk’ of ‘wrijving’ ervaart. Denk hierbij aan helmen, knellende kleding, boordjes van een blouse of knellende bh-bandjes. Acne Mechanica zie je ook vaak terug bij Acne Tarda of Acne Vulgaris: wanneer mensen op hun gezicht in hun handpalm laten rusten tijdens bijvoorbeeld het werken achter de computer of wanneer iemand steeds wrijft over het gezicht om te voelen hoeveel puistjes ze nog hebben. Herken je dit laatste? Probeer er dan op te letten 😉 het is een goedkope en eenvoudige tip om ontstekingen te verminderen.
Maskne
Tegenwoordige is er een ‘nieuwe’ vorm acne; maskne. Dit is een vorm van acne die ontstaat door het dragen van mondkapjes en eigenlijk valt onder de Acne Mechanica. Hier lees je er alles over maskne.
Wat maakt acne erger?
Acne is gevoelig voor invloeden van binnenuit en van buitenaf. De allerbelangrijkste oorzaak is een verstoring in de hormoonbalans, maar deze kan dus worden verstoort door die interne en externe invloeden. Disbalans kan bijvoorbeeld optreden door zwangerschap, je menstruatiecyclus, stress, medicijngebruik, spierversterkende middelen, slaapgebrek en voeding. Best complex dus en soms, zoals tijdens een zwangerschap is het proberen om met de juiste huidverzorging je acne onder controle te houden zodat orale medicatie (liever) niet nodig is.
Acne en voeding
Over acne in relatie tot voeding is al veel gezegd en geschreven. Steeds meer onderzoeken laten zien dat er een directe link is naar voedingsmiddelen met een hoge glycemische index (producten rijk aan snelle koolhydraten zoals (wit)brood, aardappelen, snoep, witte pasta, frisdranken). Deze producten zorgen voor een piek in je bloedsuikerspiegel, waardoor je lichaam extra insuline aanmaakt. Insuline heeft weer invloed op het hormoon androgenen die op zijn beurt weer invloed heeft op de talgproductie. Zo heeft ook een dieet wat rijk is aan zuivel en vlees weer invloed op je hormoonbalans en kan extra ontstekingen veroorzaken. Het is zeker niet zo dat je nooit meer zuivel mag, af en toe lekker snoepen of je helemaal vegan moet gaan, maar let op dat je het niet overmatig neemt.
Wat je wel kunt doen? Sowieso voeding eten waar je darmen blij van worden en die je energie geven. Uiteindelijk wordt niet alleen je huid daar blij van, verminderen ontstekingen maar wordt jij er helemaal blij van! Eet afwisselend, voldoende groente en vezels en voeg goede vetten toe aan je dieet. Goede vetten vind je o.a. in vis, avocado’s, lijnzaad. Je kunt eventueel ook de goede vetzuren aanvullen door omega 3-vetzuren suppletie te nemen. Daarnaast zijn voedingsmiddelen die rijk zijn aan zink en vitamine D goed om op je menu te zetten, omdat aangetoond is dat mensen met acne hieraan vaak een tekorten hebben.
Huidverzorgingsproducten tegen puistjes
Met de juiste huidverzorgingsproducten kun je sommige vormen van acne verminderen en onder controle krijgen. Belangrijk is wel dat jij je acne huid behandelt als een gevoelige huid, want dat is een huid met ontstekingen. Een acne huid reageert snel op interne en externe veranderingen en zo kunnen te agressieve huidverzorgingsproducten juist averechts werken. Gebruik liever geen stevige scrubs, producten met gedenatureerde alcohol en geparfumeerde producten. Een belangrijk ingrediënt in de strijd tegen puistjes en ontstekingen is salicylzuur. Salicylzuur is een exfoliant en zorgt ervoor dat de huidcellen die de poriën verstoppen loslaten waardoor talg beter kan uitvloeien over de huid en zo als natuurlijke bescherming nuttig kan zijn voor de huid. Salicylzuur werkt daarnaast ook ontstekingsremmend en kalmeert roodheid.
Producten met 1 of 2% salicylzuur werken al effectief tegen (milde) acne en mee-eters. Voorbeelden van deze producten zijn o.a Tebiskin Osk-lotion, Skin Perfecting 2% BHA Liquid Exfoliant van Paula’s Choice of Porify BHA Solution van Highdroxy. Bekijk alle BHA (=salicylzuur) exfolianten hier.
Wat kan ik nog meer doen tegen puistjes?
Je leefstijl heeft invloed hoe jij in je vel zit en meestal ook invloed op je huid én huidreacties zoals acne. Zoals hierboven omschreven is je huidverzorgingsroutine een belangrijke stap net zoals het aanpassen van je voedingspatroon. Vermijd daarnaast een te veel aan stress, ontspan regelmatig en zorg voor voldoende slaap. Ja, echt.. slaaptekorten veroorzaken stress in je lichaam en dat is weer een trigger voor het hormoon cortisol wat weer op zijn beurt invloed heeft op de talgproductie.
Probeer zo min mogelijk aan je puistjes te krabbelen of te voelen en vermijdt overmatig zonlicht. Het lijkt misschien heel goed om je puistjes uit te laten drogen door de zon (ja, ik hoor het weleens…), maar het tegenovergestelde is waar. Je acne kan er juist erger door worden en je kan er zelf heel vervelende bruine vlekjes aan overhouden. Niet doen dus!
In één blog over acne kan ik eigenlijk niet alles vertellen en er is ook niet iets als één oplossing of één oorzaak voor acne. Acne is een vervelend probleem en iedereen ervaart het anders en gaat er ook anders mee om. In dit stukje probeer ik je iets meer kennis over acne te geven en een aantal tips. En onthoud dat acne behandelen soms een kwestie van doorzetten en geduld is. Zoek, voor hulp een goede bij ANBOS aangesloten schoonheidsspecialsite en in ernstige gevallen is een bezoekje aan de huisarts zeker de moeite waard.